een portret maken in vier stappen
Omdat me vaak wordt gevraagd hoe ik de portretten in het boek ALA SMA TORI heb gemaakt, geef ik op deze pagina een uitleg, zodat je zelf ook met deze techniek aan de slag kunt. Veel plezier! *)
In de video hieronder kun je zien hoe ik het portret van Hanna Kerk heb gemaakt. Haar portret staat ook in in het boek ALA SMA TORI .
Alle portretten in het boek ALA SMA TORI heb ik in vier stappen gemaakt.
- POTLOOD
Eerst teken ik heel zachtjes met potlood wat ik zie: de vorm van het gezicht, de plaats van de ogen, neus, mond, het haar, de kleding, de achtergrond. Ik gebruik geen gum want ik vind het juist fijn dat het portret levendig wordt. Wanneer je de potloodlijntjes later nog een beetje door de tekening heen ziet. - ZWARTE PEN
Bij stap twee teken ik met mijn pen lijnen (met zwarte inkt) over het potlood heen. Ik ben door het tekenen met potlood al meer gewend aan wat ik zie, dus dan zijn de lijnen 'raker'. - AQUAREL - DE HUID
Als derde schilder ik met een penseel en waterverf (aquarel) de huid van het gezicht, de hals, de armen, handen, alle delen met huid. Eerst kijk ik waar de huid het donkerst is, ik kijk hoe die kleur eruit zien en meng die kleur. Dan schilder ik die donkerste stukken op het papier. Dan kijk ik welke de delen er een beetje tussenin zitten, niet het donkerst en ook niet het lichtst. Die geef ik een wat lichtere kleur. Ik kijk goed naar de plekken waar het licht op valt, daar laat ik het papier wit! - AQUAREL - DE REST
Dan schilder ik de rest van het gezicht, de ogen, de mond, het haar. En daarna de kleding en de achtergrond. Vooral de achtergrond mag best wat minder precies. De lichtste delen laat ik weer onbeschilderd.
Bij waterverf is het mooi om sommige stukken eerst even te laten drogen, maar het kan ook mooi zijn om de kleuren een beetje in elkaar te laten overlopen. Ik heb voor de zekerheid altijd een lapje / stukje keukenrol bij de hand om even te deppen als de kleuren teveel uitlopen.
Het is voor mij elke keer weer spannend, maar dat vind ik juist leuk, dan krijg je levendige kunst. En foutjes horen erbij, kijk maar eens goed naar mijn portretten, die zijn helemaal niet zo 'netjes binnen de lijntjes'!
Het portret van Hanna Kerk, stap 3 en 4
OVER HET MATERIAAL:
- Neem voor stap één een dun vulpotlood of een goed geslepen potlood, HB, B, 2B. Liever wat zachter dan te hard.
- Ik houd van mijn 'energel' pen (die zie je in de video), maar een fineliner is ook prima. Watervast is helemaal handig. Probeer niet te hard drukken, wissel de druk af, dan kun je meer gevoel in de lijnen leggen.
- en 4. Ik gebruik voor de huid 'gewone' aquarelverf (bijvoorbeeld 'Van Gogh' van Talens of WInsor & Newton) en voor de kleding en de achtergrond 'speciale', Japanse aquarelverf: 'Kuretake Gansai Tambi'. Die verf kun je net als 'gewone' aquarelverf transparant (dun/doorzichtig) aanbrengen (met meer water), maar als je hem dik aanbrengt (dus met weinig water vermengd) wordt die dekkend en fel van kleur. Maar sommige soorten aquarelverf, en zeker de Japanse die ik gebruik, zijn best duur, voor scholen al helemaal! Met simpel materiaal, dus met gewone plakkaatverf die je vaak op scholen hebt, kun je net zoiets kunt bereiken, want plakkaatverf kun je ook transparant (met meer water) en dekkend (met weinig water) aanbrengen. Schoolverf is alleen wel een beetje dof, minder mooi glanzend dan de duurdere verfsoorten.
Ik ben benieuwd naar jullie portretten, heel leuk als je mij er een foto van mailt.
Wanneer je dat goed vindt dan zet ik die hier op de website.
Het portret van Yaëll Oldenstam, stap 1 en 2. Eerst potlood, dan pen. Als je goed kijkt zie je de potloodlijnen nog zitten.
Ik gebruik geen gum!
Stap 3 en 4. Het portret van Yaëll Oldenstam is af.
Zie je dat ik stukken papier wit heb gelaten?
*) Deze manier van werken is er natuurlijk één van veel mogelijkheden. Zeker met jonge kinderen kan het zijn dat het een beetje teveel van het goede is. Maar onderschat ze ook niet! De verschillende stappen kunnen ook over verschillende lessen worden verdeeld. Hoe dan ook, voel je vrij om het op jouw manier te doen, ook in jouw les. Potlood en kleurpotloden, krijt, potlood en verf, ... Een leuke les kan ook zijn: werken met een zwartwit-kopie van een portretfoto, en deze kleuren. Of met de helft van zo'n zwartwitkopie, of de helft van een kleurenkopie (horizontaal doorgeknipt) werken en de andere helft tekenen / schilderen.
Ik ben bezig met een pinterest-verzameling voor alternatieven. En mocht je zelf ideeën hebben, altijd welkom!